Bij Peli zijn we erg trots dat brandweerlieden over de hele wereld op onze producten vertrouwen om elke dag hun levensreddende werk uit te voeren. Daarom leek het ons leuk om een artikel te schrijven over de lange en legendarische geschiedenis van de brandweer, vooral in Europa.
We denken weliswaar dat de brandweer een onmisbare dienst is, maar dat is niet altijd het geval geweest. Hoewel de mens het vuur al in de prehistorie ontdekte, is pas zo'n 2300 jaar geleden begonnen met brandbestrijding. Het duurde zelfs nog langer voordat de georganiseerde brandweer een inhaalslag maakte.
Dit artikel begint met een overzicht van het bescheiden begin van brandbestrijding, meer dan 2000 jaar geleden, tot aan de dag van vandaag.
Geschiedenis van de brandweer
Er is bewijs dat de mens meer dan een miljoen jaar geleden voor het eerst vuur ontdekte. Sinds die tijd heeft de mens, met wisselend succes, geworsteld om vuur onder controle te krijgen.
Hoewel vuur een van de grootste ontdekkingen van de mens is die leidde tot het begin van de beschaving, vormt het ook beslist een kracht om rekening mee te houden. Daarom werd het de oude beschavingen op een gegeven moment duidelijk dat er een soort autoriteit op het gebied van vuur moest komen.
Brandbestrijding in het oude Alexandrië Egypte
Voor zover bekend is de eerste poging tot brandbestrijding te vinden in Alexandrië, de stad in het huidige Egypte, vernoemd naar zijn stichter Alexander van Macedonië, alias Alexander de Grote.
Er zijn aanwijzingen dat in de 3e eeuw voor Christus de eerste waterpomp werd uitgevonden voor gebruik bij brandbestrijding.
De Vigiles van het oude Rome
De geschiedenis van de Egyptische waterpomp is een beetje onduidelijk, maar wat minder onduidelijk is, is het verhaal van de geschiedenis van de brandweer, die werd opgericht door keizer Caesar Augustus in het oude Rome, ongeveer 3 eeuwen later, in 6 na Christus.
Deze brandweer stond bekend als de Vigiles en bestond uit een groep ex-slaven getraind in brandbestrijding. Ook werden ze ingezet als nachtelijke stadswachten.
Windsor Fire & Rescue Services schrijft: "De taken van de Vigiles waren verdeeld in Uncinarius, de haakman die een grote haak droeg voor het verwijderen van brandende daken; Siphonarius, de brandweerman die verantwoordelijk was voor het toezicht op en de bediening van waterpompen; Aquarius, de brandweerman wiens voornaamste taken bestonden uit het leveren van water aan pompen en het organiseren van emmerkettingen en, tot slot, de Keizer die de brandweercommandant was."
Het korps van Vigiles was behoorlijk geavanceerd, zelfs 2000 jaar geleden. Er waren 7 bataljons brandweerlieden, één voor elk van de zeven heuvels van het oude Rome.
Elk bataljon bestond uit 560 man. Elk bataljon had een brandweercommandant en vier artsen. De Vigiles gebruikten pikhouwelen, haken, ladders en touw als uitrusting. Niet echt heel anders dan vandaag de dag!
Met meer dan 7000 leden groeiden de Vigiles uit tot een van de machtigste en prestigieuste eliteorganisaties in het Romeinse Rijk, die zich later over het hele rijk uitbreidde naar andere steden om bescherming te bieden tegen branden.
De Vigiles bleven nog een paar honderd jaar een belangrijke organisatie van het oude Rome; maar omdat Europa vanaf de 5e eeuw na Christus de donkere middeleeuwen inging, is er niet veel historisch materiaal over brandbestrijding in Europa tot veel later.
De guet bourgeouis in Frankrijk
In Frankrijk richtte koning Lodewijk IX bij koninklijk besluit in 1254 de zogenaamde guet bourgeouis op zodat de inwoners van Parijs, destijds de grootste stad van Europa, hun eigen nachtwakers konden gebruiken om criminaliteit en branden te voorkomen.
Nadat de 100-jarige oorlog halverwege de 13e eeuw was afgelopen, breidde de stad Parijs zich nog verder uit en waren er in de eeuwen daarna een aantal grote branden, vooral in de 16e eeuw, die grote delen van de stad verwoestten.
Omdat de guet bourgeouis niet zo nuttig bleken te zijn, ontbond koning Karel IX de nachtwakers van de inwoners en bleven de wachters van de koning over als de enige officiële diensten om ‘s nachts in actie te komen bij criminaliteit en brand.
Waterpompen gebruikt voor brandbestrijding in het moderne Duitsland
In het hedendaagse Duitsland zijn waterpompen ontdekt die mogelijk al sinds 1500 gebruikt werden voor brandbestrijding in bijvoorbeeld Neurenberg en Augsberg.
De grote vooruitgang in brandbestrijding begon echter pas echt in de 17e eeuw na de Grote Brand van Londen.
De Grote Brand van Londen en het begin van georganiseerde brandbestrijding
In de 17e eeuw was Londen een enorme stad geworden en waren er ook nogal wat branden die de stad verwoestten, waaronder de Grote Brand van 1666.
Een brand die uitbrak in een bakkerij op Pudding Lane, die door meer dan twee vierkante mijl (3,2 km²) raasde en tienduizenden mensen dakloos maakte.
"Vóór deze brand had Londen geen georganiseerd brandbeveiligingssysteem. Daarna vormden verzekeringsmaatschappijen particuliere brandweerdiensten om de eigendommen van hun klanten te beschermen. De verzekeringsbrigades bestreden alleen branden in gebouwen die de maatschappij verzekerde. Deze gebouwen kregen ter identificatie een badge of symbool," schrijft Windsor Fire and Rescue.
Het duurde echter nog negen jaar voor een nieuwe doorbraak: de uitvinding van de eerste brandweerslang door de Nederlandse uitvinder Jan Van der Heiden.
Gemaakt van soepel leer en om de 15,24 meter voorzien van messing koppelstukken, tot op de dag van vandaag de standaard voor lengte en verbindingen. De Grote Brand van Londen legde de basis voor de ontwikkeling van de hedendaagse brandbestrijding.
De eerste brandweerwagen
De grote doorbraak kwam met de uitvinding van de brandweerwagen.
In 1725 creëerde Richard Newsham uit Londen een brandweerwagen, die per kar naar een brand werd getrokken, uitgerust met handpompen die bemand werden door teams van mannen en maximaal 605 liter water per minuut konden leveren.
Benjamin Franklin richtte in 1736 de eerste vrijwillige brandweer in de nieuwe wereld op: de Union Fire Company of Philadelphia.
De vrijwillige brandweer bleef in de Verenigde Staten tot halverwege de vorige eeuw bestaan, iets wat in delen van Europa, zoals Duitsland en Frankrijk, nog steeds heel gebruikelijk is. Pas na 1850 is er sprake van betaalde brandweerdiensten in de VS.
Napoleon’s bijdrage aan brandbestrijding
De oprichting van de eerste professionele brandweerdiensten in Frankrijk in 1810 wordt toegeschreven aan Napoleon Bonaparte. Hij gebruikte leden van het Franse leger om de Sapeurs-Pompiers op te richten.
Bonaparte richtte de organisatie op naar aanleiding van een brand in de balzaal van de Oostenrijkse ambassade in Parijs, waarbij verschillende hoogwaardigheidsbekleders gewond raakten.
Innovatie in brandweerwagens
De eerste door paarden getrokken stoomvoertuigen voor brandbestrijding zagen in 1829 het licht, tot in 1907 brandweerwagens met interne verbranding werden ontwikkeld. Deze maakten de stoomvoertuigen overbodig waardoor deze tegen 1925 waren verdwenen.
De huidige brandweer
Zoals je kunt zien, duurde het, ondanks de ontdekking van vuur door de mens miljoenen jaren geleden, bijna even lang voordat de mens de georganiseerde brandweer in het leven riep.
2000 jaar geleden begon de eerste georganiseerde brandweer en vandaag de dag is de brandweer zo ver ontwikkeld dat er brandweerwagens zijn met brandonderdrukking om branden te blussen voordat ze ontstaan.
Brandweerlieden gebruiken infraroodcamera's waarmee ze door de rook heen kunnen kijken, er is ademhalingsapparatuur waarmee brandweerlieden in de dikste rook kunnen blijven ademen en geavanceerde communicatiesystemen maken onmiddellijke coördinatie mogelijk die levens redt.
Gegevensanalyse is nu een revolutie in brandweer- en reddingsoperaties, en dit wordt nog makkelijker gemaakt door het gebruik van drones die informatie verzamelen voor brandweerlieden, zodat ze betere gegevensgestuurde beslissingen kunnen nemen om branden te blussen en mensen die in gevaar zijn te redden.
Zo zie je dat, ondanks de tijd die het duurde voordat de georganiseerde brandbestrijding vaste vorm aannam, de vindingrijkheid en innovatie van de mens het beroep in ongelooflijk korte tijd vooruit heeft geholpen. Het valt niet te voorspellen wat we in de volgende 2000 jaar zullen zien!
Peli ATEX-lampen voor brandweer- en reddingsoperaties
Peli Products produceert verschillende handige producten voor brandweer- en reddingsdiensten, waaronder ATEX-gecertificeerde veiligheidslampen. Download voor meer informatie onze GRATIS gids met Peli-lampen door op onderstaande knop te klikken.
